European Research Area Networks

Doel

ERA-NET (European Research Area Networks) is het beleidsinstrument van de Europese Commissie voor de coördinatie van nationale onderzoeksprogrammas’s in Europa. ERA-NET stimuleert de samenwerking van de onderzoekers uit verschillende landen in Europa en zelfs daarbuiten. Daartoe organiseren organisaties voor de financiering van onderzoek in alle deelnemende landen gezamenlijke oproepen rond welbepaalde disciplines en thema’s. Consortia van onderzoekers uit de deelnemende landen kunnen daarop reageren met een gezamenlijke onderzoeksaanvraag.

Het FWO zet in op dit instrument om onderzoekers in Vlaanderen de mogelijkheid te bieden en aan te moedigen samen te werken met hun collega’s in andere landen.

Procedure

De Europese Commissie schrijft periodiek een oproep uit voor nieuwe ERA-NETs rond bepaalde wetenschappelijke domeinen en thema’s. De lijst met aanvaarde voorstellen, die worden ingediend door een groep van geïnteresseerde nationale en regionale onderzoeksfinancierders, worden ongeveer een jaar later gepubliceerd. Dan kan het ERA-NET starten. Het loopt normaal voor vijf jaar. Een ERA-NET kan naast oproepen ook netwerkactiviteiten organiseren, die mee de joint call voorbereiden.

FWO kiest uit de lijsten met door de EC aanvaarde ERA-NETs die netwerken waaraan het wil deelnemen. Het participeert in principe alleen aan joint calls, omdat daar zijn kerntaak ligt. Vanaf 1 januari 2017 zal de raad van bestuur de selectie uitvoeren, zich baserend op de adviezen van:

een ad hoc panel, indien specifieke experten dienen te worden geconsulteerd;
de Vlaamse leden van de Expertpanels waartoe de thematiek van het ERA-NET behoort;
de Vlaamse leden van de Commissie voor Internationale Samenwerking (CIS);
de diensten voor onderzoekscoördinatie van de hoofdonthaalinstellingen voor FWO-projecten en de Strategische Onderzoekscentra (SOC).

De criteria die de raad van bestuur hanteert voor deelname zijn:

de relevantie van de oproep voor het Vlaamse wetenschappelijk onderzoek;
de mate waarin het fundamenteel onderzoek aan bod komt;
de mate waarin de Europese dimensie een aangewezen en noodzakelijke weg is om de doelstellingen te verwezenlijken;
aanwezige expertise in Vlaanderen om een kans te maken binnen een Europese oproep;
de mate van FWO-deelname aan en de succesgraad na oproepen van een ERA-NET in het verleden als één van de nieuwe initiatieven daarvan een voortzetting is (te bepalen aan de hand van de naam, de vermelding daarvan in de beschrijving van het nieuwe netwerk zelf, de scope van het ERA-NET e.d.m.).

FWO & ERA-NET

Als het FWO joint calls ondersteunt dan doet zij dat doorgaans tot circa € 350.000 (inclusief overhead) voor één à twee onderzoeksprojecten van drie jaar. Behalve specifieke bepalingen van het ERA-NET (of EJP), gelden voor Vlaamse aanvragers de regels voor de reguliere onderzoeksprojecten, die in deze context ‘FO-projecten’ worden genoemd (tenzij anders bepaald; o.a. met de financieringsvork hoeven ze in dit verband geen rekening te houden) of die van de SBO onderzoeksprojecten, die in dit kader een minder zware procedure behelzen.

De aanvragers dienen rechtstreeks bij het ERA-NET in en hoeven geen aanvraag aan het FWO te bezorgen. Voor SBO ERA-NET-projecten dient wel, op voorhand, een summier valorisatieplan te worden aangeleverd. Het FWO baseert zich enkel op de rangschikking van de consortiumaanvragen door een transnationaal evaluatiepanel om te beslissen welk Vlaams project wordt ondersteund. De aanvrager van dat project sluit dan zowel met zijn consortiumpartners als met het FWO een overeenkomst af.